bloggerbharathi youtube

మూడు దశాబ్దాలజివిత అనుభవాలు

               మూడు దశాబ్దాల జివిత అనుభవాలు చిన్నప్పటి నుంచి అడపా దడపా జరిగిన సంఘటనలు, నా ప్రతిస్పందనలు ఈ బ్లాగు లో వ్రాస్తూనె సాధ్యమైనంత వరకు కొందరికైనా ఉపయోగ పడేలాగా దీన్ని రూపు దిద్దాలని నా ప్రయత్నం . 
    నిజంచెప్పాలంటేఆఫీసుకివెళ్తేమాతోబాటుచేరినచాలామంది సహోద్యోగులు పదవీ విరమణ చేసిఉండడం వలన , కొత్తగా రకరకాల విధానాల్లో నియామకాలు చేపట్టటం వల్లా కొంతవరకు మా సమయం లో చేరిన వాళ్ళుఎవరూ ప్రతిరొజూ కలవ లేక పోవటం వల్లా మేము కొంత వరకూ ఒంటరిగా,పని వత్తిడి తో ఫీల్ ఔతున్నా మన్నది నిజం . ఈ బ్లాగ్ ద్వారా అలాంటి వాళ్ళనందరినికలవడం,మాట్లాడ్డం, మంచి,మాటా కలబోసుకోడం కూడా ఒక ఉద్దేశ్యం. మరియు  ప్రయత్నం . ఈ బ్లాగు ద్వారా
  అందరికి సంబంధించిన ఏ సంగతులు అయినా పంచుకోవచ్చు

          ఉద్యోగం లో చేరడం అనేది నెనెప్పుడూ  ఆలోచించలేదు.అసలు విశ్లేషించుకుంటే నన్ను నేనుఏవిషయం లో కూడా ఒక గోలు పెట్టుకుని ,ఏదో కష్ట పడి దాన్ని సాధించానని చెప్పడానికి  ఏమి లేదు. రోజులు

గడుస్తున్నై, వాటితో బాటే అవకాశాలూ వచాయి. గుంపులో గోవింద లాగ అన్దరూ ఏమి చేస్తే ,మనం కూడా వారితో కలిసిపోయి అదే పని చేయడమే.

 మనసులో యిదేలాగా, అదెలాగ అని ఎన్నో ప్రశ్నలు వచెవెఇ. కాని వాటికి  ఓపికగా సమాదానాలిచే తిరికపెద్దవాళ్ళకిలేదు,అలాగని మనం అడిగేసామా అంటే అంత సిను అస్సలు లేదు.కల్లెర్రజుసి చూసే పెద్దవాళ్ళని ప్రశ్నించే దమ్ము నాకు ఆ రోజుల్లో లేదు.కానీ కో కొల్లలుగా వస్తున్నా ప్రశ్నల్ని నాలో నేనే ప్రశించుకుని, చాలాకాలం వరకు ఒక ప్రశ్న గానే మిగిలిపోయన్నేను.

ఎందుకని అడిగినా, విమర్శించినా నాదగ్గర సమాధానం లేదు. నేను 10th exams వ్రాసాక ఇంటరు లో జేరేప్రహసనం తమాషాగా ఉండింది. అది తర్వాత చెప్తా.  

                                               *     *       *      *     *    *     *

         సరిగ్గా ఇంటర్ ఎగ్జామ్స్ అప్పుడే వ్రాసా ననుకుంటా. ఏమ్ప్లయిమేంట్ ఆఫీసు కి వెళ్లి 10th   పూర్తికాగానేఏమ్ప్లోయి మెంటు కార్డు అప్పట్లో ఒకఅవసరం గా భావించే వాళ్ళు.అందరిలాగే నేను కూడా కార్డుతిసుకున్నా. అందులో సితమ్మగారని మాకు , మా కుటుం బానికి తెలిసిన ఆవిడ పని చేస్తూ ఉండేవారు.వెళ్ళగానే  procedure అంతా చెప్పి వెంటనే కార్డు చేతికి ఇచ్చి పoపించారావిడ . ఆ క్షణం లో ఏదోసాధించేసినట్లు ఒక ఫీలింగు . అప్పట్లో దాన్ని క్రమం తప్పకుండా రెన్యువల్ చేయించుకోవాలి . అల్లాగేచేసేవాళ్ళం. దాంతో బాటే టైపు నేర్చుకోవడం కూడా ఒకటి . నేను, మా చిన్నక్క,పెద్దక్క ప్రతినిత్యము టైపు కివెళ్ళేవాళ్ళం.

         

              దీంతో బాటే ఇక్కడ చెప్పాలిసిన ముఖ్యులు కి.శే. వేణుగోపాల రావు గారు. ఆయన్ని గురించిచెప్పకపోతే నా తెలివితేటలకి అహంకారాన్ని జత చేసినదాన్నవుతాను. నా యీ జీవితం స్వార్జితం తో, ఎవరిమీదా ఆధారపడకుండా సాగుతోందంటే ఇదంతావేణుగోపాల రావు గారు మాకు పెట్టిన విద్యా దానం వల్లనే అనడం ఎంత మాత్రం సందేహం లేదు. బొటాబొటీ

సంపాదనతో మా కుటుంబంలో దాదాపు పది మందిని పోషించవలసిన బాధ్యత మా నాన్నగారిది. అలాంటప్పుడుఇంతమందికి ఖర్చు  పెట్టి చదువు చెప్పించాలంటే అయే పని కాదు. అలాంటి టైములోనేవేణుగోపాల రావు గారు మాకు పరిచయ మయ్యారు.

         మేముండే కాంపౌండ్ లోనే వాళ్ళు కూడా అద్దెకుండే వాళ్ళు. లలిత కళలన్నా, పిల్లల కార్యక్రమాలన్నఆయనకి చాలా ఇష్టం. అప్పుడే మా కంపౌండు లో నవజీవన బాలానంద సంఘం అన్నదాన్నొక దాన్ని నా

స్నేహితుడు, కిషన్ వాళ్ళు ఏర్పాటు చేస్తే దానికి   వేణుగోపాల రావు గారు సలహాలు, కార్యక్రమాల నిర్వహణ కిమాట సాయము చేస్తుండేవారు. నేను   10th  చదువుతూ చిన్న, చిన్నగా గేయాలు, నాటకాలు, పాటలు

వ్రాస్తుండే  దాన్ని. ఈ సందర్భం లో నేను స్వార్ధం అన్న ఒక నాటిక రాసి, కిషన్ మా ఇంటికి వస్తే చూపించాను. అది చూసి కిషన్ ,దీన్ని నవంబెర్ లో మన బాలల కార్యక్రమాల్లో వేద్దామని చెప్పి ఆ పనికుపక్రమించాడు. 

  అప్పుడే వేణుగోపాల రావు గారు యమలోకంలో కరప్షన్ అన్న ఒక నాటకం వ్రాసి పిల్లలన్దరితోను కలిసి ఆనాటకాన్ని వేయించాడు. దాన్లో ప్రదీప్, ఆనంద్(ఇప్పుడు ఆంధ్ర బ్యాంక్లో పని చేస్తున్నాడు),విద్యాసాగర్,మధు

మొదలైనవాళ్ళు పాత్రలు పోషించారు. అద్భుతమైన ఆ నాటకాన్ని ఎప్ప్పటికి మర్చిపోలేము. దాని తర్వాతేచాలాకాలానికి ఎన్.టి రామారావు గారూ నటించిన యమ దొంగ సినిమా వచ్చింది.ఇప్పుడు ఆ  కిషను లేడు,, వేణుగోపాల రావు గారు లేరు. 

   మిగతావాళ్ళంతా ఎక్కడెక్కడో ఉన్నారు. కొంతమంది అపుడప్పుడు పలకరిస్తూఉంటె కొంత మంది ఎక్కడున్నారో తెలిదు. గుండేరావు మమయ్యగారి ఇంటి అరుగు మీద మా నాటకాలప్రదర్శన జరుగుతూ ఉండేది. ఆ వేదిక మాకిచ్చినందుకు మా బాలానంద సంఘం  తరఫున ఆయనకీ మేము గౌరవం గా ఏదో బిరుదు బ్బహుష కళా కిరీటి అనో మరేదో  కూడా మా సంఘం తరఫున ఇచ్చినట్లు జ్ఞాపకం.

ఖదీర్ బాబు దర్గమిట్ట కథలు_ఒక క్రిస్టల్ క్లీయర్ ఫీలింగ్

       చాల రొజుల తర్వాత, ఏదైన ఒక మంచి పుస్తకం చదవాలని నారాయణగూడలో జరుగుతున్న విశాలాంధ్ర బూక్ ఫేర్ కి అదే పనిగా వెళ్ళాను. పుస్తకాలు వెతకడం మొదలెట్టగానే , నా కళ్ళు 'దర్గామిట్ట కథలు ' పుస్తకాన్ని చూసి మెరిసాయీ . ఎప్పట్నుంచో ఆ పుస్తకం చదవమని మా వాడు ప్రత్యీకంగా చెబుతున్నాడు. ఖరీదు చూశాను. 60 రూపాయలు అని ఉంది. అటు,ఇటు తిరగేసి ఒక పుస్తకాన్ని కొన్నాను, దాంతొ బాటె ఇల్లేరమ్మ కథలు వగైర కూడా కొని అర్జెంట్ గా ఇంటికి వచ్హి కాళ్ళైనా కడుక్కోకుండానే మంచం మీద అడ్డంగా పడి చదవటం మొదలెట్టాను.

    మొదట్లొనే ఈ కథలన్నీ మా నాయనకి అంటునే మనసులోనించి రాయటం మొదలెట్టాడు ఖదీర్ బాబు. మా నాయన మూట కట్టుకున్నది ఆస్తిని కాదు, స్నేహితులని అని అయన రాసిన మాటలు మా నాయన కి కూడ అక్షరాల వర్తిస్తాయి. అందుకే నాకు బాగా మనసుని తాకిందామాట. నాయినలు కేవలం ఆస్తులే కూర్చడం పనిగా పెట్టుకున్న ఈ రోజుల్లోకూడా, మా నాయన సంపాదించిన తరగని అస్తిని ఎంతో అపురూపంగా భావిస్తాను నేను., దీంట్లో ఒక్కొక్క కథ ఒక్కొక్క జీవితదర్పణం.మనసు పంచుకున్నాడు ఖదీర్ బాబు స్పటిక మంత స్వచమైన భావంతో,భాషతో ఒక్కటేంటి, ప్రతి కథ ఒక స్పటికమే. మెరుస్తూ మనకి కనిపిస్తున్న జీవన చిత్రం.
      ఫుస్తకం అయిపొయినాక దాని ప్రభావం చాల దినాలు నన్ను వదల్లెదు. ఖదీర్ బాబుకి పేరు పెట్టిన మీసాల సుబ్బరాజు అనుకొని ఉందదు,తన పేరు ఇంత గుర్తు పెట్టుకుంటాడని . ఉర్దు చదవలేక తను మిస్సయిన ఉర్దు సాహిత్యన్ని తలుచుకున్న తీరు చాల బాగుంది.       అమ్మతొ బెంచి సినిమా ,మేము మా మేనత్త తో ఎంజాయ్ చెసిన అనుభవాన్నీ గుర్తు చెసింది. దాదాపుగా అయన అనుభవాలన్ని మా జీవిత ఛిత్రాలే. కానీ దాన్ని స్వఛ్హం గా ప్రెజెంట్ చెయగలిగాదు ఖదీర్ బాబు. సంత్రుప్తి గా ఉంది 

      రాగి సంకటి లొ చల్ల పొసుకుని, చింతకాయ తొక్కు నంజుకుని త్రుప్తి గ తిన్నట్లు ఉంది. ఫ్రతి ఒక్కరు కొని చదవల్సిన పుస్తకం. కొన్న వాళ్ళు దాచుకొవలసిన పుస్తకం.
     ఫుస్తకం వనితా  విత్తం... అంటుంటారు గా.. జాగ్రత్తగా దాచుకొండి. నేను చదివి పొందిన అనుభూతి మాటలలొ చెప్పాలంటె మల్ళి ఒక పుస్తకం తయరౌతుంది. కానీ నాకంత శక్తి లేదేమో........

Life is a way: ఆది గురువు

Life is a way: ఆది గురువు:              మా ఇంట్లో మా అమ్మ గారు మాకు ఆది గురువు  .మా పిల్లలన్దరికీ దాదాపు  మూడో తరగతి దాకా ఆవిడే పాఠాలు, పెద్ద బాల శిక్ష మొదలు ఎక్కాలు...

కూనలమ్మ పదాలు

కూనలమ్మ పదాలు
....ఆరుద్ర

సర్వజనులకు శాంతి,స్వస్తి, సంపద, శ్రాంతి
నే కోరు విక్రాంతి ఓ కూనలమ్మా  !

ఈ పదమ్ముల క్లుప్తి ,ఇచ్చింది సంతృప్తి
చేయనిమ్ము సమాప్తి ,ఓ కూనలమ్మా !

సామ్యవాద పథమ్ము ,సౌమ్యమైన విధమ్ము
సకల సౌఖ్యప్రదమ్ము  ,ఓ కూనలమ్మ !

అరుణబింబము రీతి ,అమర నెహ్రూ నీతి
ఆరిపోవని జ్యోతి ,ఓ కూనలమ్మా !

సర్వజనులకు శాంతి ,స్వస్తి, సంపద, శ్రాంతి
నే కోరు విక్రాంతి  ,ఓ కూనలమ్మా !

ఈ పదమ్ముల క్లుప్తి ,ఇచ్చింది సంతృప్తి
చేయనిమ్ము సమాప్తి ,ఓ కూనలమ్మా !

తెలివితేటల తాడు ,తెంపుకొను మొనగాడు
అతివాద కామ్రేడు  ,ఓ కూనలమ్మా !

ఇజము నెరిగిన వాడు ,నిజము చెప్పని నాడు
ప్రజకు జరుగును కీడు ,ఓ కూనలమ్మా !

స్టాలినిస్టు చరిత్ర ,సగము గాడిదగత్ర
చదువుకో ఇతరత్ర , ఓ   కూనలమ్మా !

మధ్యతరగతి గేస్తు ,మంచి బందోబస్తు
జనులకిక శుభమస్తు , ఓకూనలమ్మా !

దహనకాండల కొరివి ,తగలబెట్టును తెలివి
కాదు కాదిక అలవి , ఓ కూనలమ్మా !

కూరుచుండిన కొమ్మ ,కొట్టుకొను వాజమ్మ
హితము వినడు కదమ్మ ,ఓకూనలమ్మా !

కష్టజీవుల కొంప ,కాల్చి బూడిద నింప
తెగునులే తన దుంప ,ఓకూనలమ్మా !

జనుల ప్రేముడి సొమ్ము ,క్షణము లోపల దుమ్ము
తులువ చేయును సుమ్ము ,ఓకూనలమ్మా !

మధువు మైకము నిచ్చు ,వధువు లాహిరి తెచ్చు
పదవి కైపే హెచ్చు ,ఓకూనలమ్మా !

హరుడు అధికుడు కాడు ,నరుడు అల్పుడు కాడు
తమకు తామే ఈడు ,ఓకూనలమ్మా !

సుదతిపాలిట భర్త ,మొదట వలపుల హర్త
పిదప కర్మకు కర్త ,ఓకూనలమ్మా !

చివరి ప్రాసల నాభి ,చిత్రమైన పఠాభి
కావ్యసుధట షరాభి ,ఓకూనలమ్మా !

తీర్చినట్టి బకాయి ,తెచ్చిపెట్టును హాయి
అప్పు మెడలో రాయి ఓ కూనలమ్మా !

నిజము నిలువని నీడ నీతి యన్నది చూడ
గాజు పెంకుల గోడ ఓకూనలమ్మా !

చెప్పి దేవుని పేరు చెడుపు చేసెడివారు
ఏల సుఖపడతారు ఓకూనలమ్మా !

ఈశుడంతటివాడు ఇల్లరికమున్నాడు
పెండ్లయిన మరునాడు ఓకూనలమ్మా !

మరియెకరి చెడు తేది మనకు నేడు ఉగాది
పంచాంగమొక సోది ఓకూనలమ్మా !

జనులు గొర్రెలమంద జగతి వేసెడు నింద
జమకట్టు స్తుతి క్రింద ఓకూనలమ్మా !

ఉడుకు రచనల యందు ఎడద మెదడుల విందు
లేటు గోపీచందుఓ కూనలమ్మా !

ఇరకు కార్యపు గదులు ఇరుకు గోడల బదులు
మేలు వెన్నెల పొదలు ఓకూనలమ్మా !

కోర్టుకెక్కిన వాడు కొండనెక్కిన వాడు
వడివడిగ దిగిరాడు ఓకూనలమ్మా !

పరుల తెగడుట వల్ల బలిమి పొగడుట వల్ల
కీర్తి వచ్చుట కల్ల ఓకూనలమ్మా !

కోపాగ్నులకు వృద్ధి కుత్సితాలకు రద్ది
లేమి చంపు సుబుద్ధి ఓకూనలమ్మా !

అతివ పలుకే చాలు అందు వేనకువేలు
మొలచు నానార్థాలు ఓకూనలమ్మా !

చెక్కు చెదరని వక్త చేదు నిజము ప్రయోక్త
చంపబడును ప్రవక్త ఓకూనలమ్మా !

ఎంకి పాటల దారి ఎడద గుర్రపు స్వారి
చేయులే నండూరి ఓకూనలమ్మా !

ఆలు మగల లడాయి అంత మొందిన రేయి
అనుమానపు హాయి ఓకూనలమ్మా !

బ్రూటు కేసిన ఓటు బురదలో గిరవాటు
కడకు తెచ్చును చేటుఓకూనలమ్మా !

రాజముద్రికె మొహరు ప్రజల నేతయె నెహురు
స్వేచ్ఛ పేరే యుహురుఓకూనలమ్మా !

జనులు నమ్మెడివరకు కనులు తెరవని వరకు
వెలుగు నకిలీ సరకుఓకూనలమ్మా !

పాత సీసాలందు నూతనత్వపు మందు
నింపితే ఏమందు?ఓకూనలమ్మా !

అయిదు రోజులు వేస్టు అగుట కెయ్యది బెస్టుఝ
చూడుము క్రికెట్‌ టెస్టు ఓకూనలమ్మా !

'అతడు - ఆమె'ల ఫైటు అతివ ఛాన్సులు బ్రైటు
ఆడదెపుడూ రైటు ఓకూనలమ్మా  !

శివ తాండవం

శివుడూ తాండవమూ చేయూనమ్మా
కైలాసగిరిలో శివుడూ తాండవమూ చేయూనమ్మా.
శివుడుతాండవము చేయుచునిత్యము
అభిదళముగజగదాంబముందల /శివుడు/
భారాతీ వీణా శృతి వాయింప
లయతప్పకుండాబ్రహ్మ
తాళములాగొల్పుచుండ
సారసగతులనుసప్తతాళముల
సారముతప్పక ప్రదోషవేళల//శివుడు/

శివశివా

శివపాదమునుంచనేను
శిలనైనను కారాదా
కైలాసపు స్వామిమరల
కలనైనను రారాదా// శివపాదమునుంచనేను
పూవునైన కాబోనా
పూజకైన నేలేనా
కలతకనులుకరిగిప్రభువు
కభిషేకము కారాదా//శివపాదమునుంచనేను
కంటిపాప గంటవినులు
మింటిదారి నందిదేమొ
ఎదనీచిరుగజ్జమ్రోత
చెవులేమో ఢమరుకమూ//శివపాదమునుంచనేను
వెలుగుదారివినువీధిని
కనులేగునునీకొరకై
మబ్బువెంటమలుపువెంట
మనసులోని పిలుపువెంట
నీవెనీవె మృత్యుంజయా
నిలిచిపోగరారాదా//శివపాదమునుంచనేను

శివశివా

శివశివశివ అనరాదా
శివనామము చేదా2
శివపాదముమీద
నీ శిరసునుంచరాదా2
భవసాగరమీద దుర్భర
వేదన ఏలా//శివ//

కరుణాళుడుకాదాప్రభు
చరణధూళిపడరాదా
హరహరహర అంటేమన
కరువుతీరిపోదా 2

కరిపురుగూ పాముబోయ
మొరలిడగా వినలేదా
కైలాసముదిగివచ్చి
కైవల్యము ఇడలేదా2

మదనాంతపుమీద
నీమనసెన్నడుపోదా
మమకారపుతెరస్వామిని
మనసారాకననీదా2

శివశివశివ అనరాదా
శివశివశివ అనరాదా
శివనామము చేదా2

Siva siva yanarada

భజ గోవిందం భజ గోవిందం
గోవిందం భజ మూఢమతే    2 టైమ్స్ 
సంప్రాప్తే సన్నిహితే కాలే
నహి నహి రక్షతి దుక్రింకరణే

   
1,మూఢ జహీహి ధనాగమతృష్ణాం
కురు సద్బుద్ధిమ్ మనసి వితృష్ణాం
యల్లభసే నిజ కర్మోపాత్తం
విత్తం తేన వినోదయ చిత్తం

2.నారీ స్తనభర నాభీదేశం
దృష్త్వా మాగా మోహావేశం
ఏతన్మాంస వసాదివికారం
మనసి విచింతయా వారం వారం

3.నళినీ దళగత జలమతి తరళం
తద్వజ్జీవిత మతిశయ చపలం
విద్ధి వ్యాధ్యభిమాన గ్రస్తం
లోకం శోకహతం సమస్తం

4.యావద్విత్తోపార్జన సక్తః
తావన్నిజ పరివారో రక్తః
పశ్చాజ్జీవతి జర్జర దేహే
వార్తాం కోపి న పృచ్చతి గేహే

5.యావత్ పవనో నివసతి దేహే
తావత్ పృచ్చతి కుశలం గేహే
గతవతి వాయౌ దేహాపాయే
భార్యా బిభ్యతి తస్మిన్ కాయే

6.అర్ధమనర్ధం భావయ నిత్యం
నాస్తి తతః సుఖ లేశః సత్యం
పుత్రాదపి ధన భాజాం భీతిః
సర్వత్రైషా విహితా రీతిః

7.బాల స్తావత్ క్రీడాసక్తః
తరుణ స్తావత్ తరుణీసక్తః
వృద్ధ స్తావత్ చిన్తాసక్తః
పరమే బ్రహ్మణి కోపి న సక్తః

8.కా తే కాన్తా కస్తే పుత్రః
సంసారో అయమతీవ విచిత్రః
కస్య త్వం వా కుత ఆయాతః
తత్వం చిన్తయ తదిహ భ్రాతః

9.సత్సంగత్వే నిస్సంగత్వం
నిస్సంగత్వే నిర్మోహత్వం
నిర్మోహత్వే నిశ్చల తత్వం
నిశ్చల తత్వే జీవన్ముక్తిః


10వయసి గతే కః కామవికారః
శుష్కే నీరే కః కాసారః
క్షీణే విత్తే కః పరివారః
జ్ఞాతే తత్వే కః సంసారః

11.మా కురు ధన జన యౌవన గర్వం
హరతి నిమేషాత్ కాలః సర్వం
మాయామయమిదం అఖిలం హిత్వా
బ్రహ్మపదం త్వం ప్రవిశ విదిత్వా

12.దినయామిన్యౌ సాయం ప్రాతః
శిశిర వసంతౌ పునరాయాతః
కాలః క్రీడతి గచ్చత్యాయుః
తదపి న ముంచత్యాశావాయుః

13.ద్వాదశ మంజరికాభిర శేషః
కథితో వైయా కరణస్యైషః
ఉపదేశో భూద్ విద్యానిపుణైః
శ్రీమచ్చంకర భగవచ్చరణైః

14.కాతే కాన్తా ధన గత చిన్తా
వాతుల కిం తవ నాస్తి నియంతా
త్రిజగతి సజ్జన సంగతి రైకా
భవతి భవార్ణవతరణే నౌకా

15.జటిలో ముణ్డే లుంజిత కేశః
కాషాయాంబర బహుకృత వేషః
పశ్యన్నపి చ న పశ్యతి మూఢః
ఉదర నిమిత్తం బహుకృత వేషః

16.అంగం గళితం పలితం ముణ్డం
దశన విహీనం జాతం తుణ్డం
వృద్ధో యాతి గృహీత్వా దణ్డం
తదపి న ముంచత్యాశా పిణ్డం

17.అగ్రే వహ్నిః పృష్ఠే భానుః
రాత్రౌ చుబుక సమర్పిత జానుః
కరతల భిక్షస్తరుతల వాసః
తదపి న ముంచత్యాశా పాశః

18. కురుతే గంగా సాగర గమనం
వ్రత పరిపాలనమథవా దానం
జ్ఞాన విహీనః సర్వమతేన
ముక్తిం న భజతి జన్మ శతేన

19.సుర మందిర తరు మూల నివాసః
శయ్యా భూతల మజినం వాసః
సర్వ పరిగ్రహ భోగః త్యాగః
కస్య సుఖం న కరోతి విరాగః

20.యోగరతో వా భోగరతోవా
సంగరతోవా సంగ విహీనః
యస్య బ్రహ్మణి రమతే చిత్తం
నందతి నందతి నందత్యేవ

21.భగవద్గీతా కించిదధీతా
గంగా జలలవ కణికా పీతా
సకృదపి యేన మురారీ సమర్చా
క్రియతే తస్య యమేన న చర్చా

 22.పునరపి జననం పునరపి మరణం
పునరపి జననీ జఠరే శయనం
ఇహ సంసారే బహు దుస్తారే
కృపయాపారే పాహి మురారే

23.రథ్యా చర్పట విరచిత కన్థః
పుణ్యాపుణ్య వివర్జిత పన్థః
యోగీ యోగ నియోజిత చిత్తో
రమతే బాలోన్మత్త వదేవ


24.కస్త్వం కోహం కుత ఆయాతః
కామే జననీ కో మే తాతః
ఇతి పరిభావిత నిజ సంసారః
సర్వం త్యక్త్వా స్వప్న విచారః

25.త్వయి మయి సర్వత్రైకో విష్ణుః
వ్రర్థం కుప్యసి మయ్యసహిష్ణుః
భవ సమ చిత్తః సర్వత్ర త్వం
వాంఛస్య చిరాద్యది విష్ణుత్వం

26.కామం క్రోధం లోభం మోహం
తక్త్వాత్మానం పశ్యతి సోహం
ఆత్మ జ్ఞ్నాన విహీనా మూఢాః
తే పచ్యన్తే నరక నిగూఢాః

27.గేయం గీతా నామ సహస్రం
ధ్యేయం శ్రీపతి రూపమజస్రం
నేయం సజ్జన సంగే చిత్తం
దేయం దీన జనాయ చ విత్తం

28.శత్రౌ మిత్రే పుత్రే బంధౌ
మా కురు యత్నం విగ్రహ సంధౌ
సర్వస్మిన్నపి పశ్యాత్మానం
సర్వత్రోత్ సృజ భేదాజ్ఞ్నానం

29.సుఖతః క్రియతే కామాభోగః
పశ్చాద్దన్త సరీరే రోగః
యద్యపి లోకే మరణం శరణం
తదపి న ముంచతి పాపాచరణం

30.ప్రాణాయామం ప్రత్యాహారం
నిత్యానిత్య వివేక విచారం
జాప్య సమేత సమాధి విధానం
కుర్వ వధానం మహదవధానం

31.గురు చరణామ్భుజ నిర్భర భక్తః
సంసారా దచిరాద్భవ ముక్తః
సేన్దియ మానస నియమా దేవం
ద్రక్ష్యసి నిజ హృదయస్థం దేవం

32.మూఢః కశ్చిన వైయాకరణో
డుకృణ్కరణాధ్యయన ధురీణః
శ్రీమచ్చంకర భగవచ్చిష్యైః
బోధిత ఆసీచ్చోదిత కరణైః

అన్నమాచార్య కీర్తన

ప|| నగవులు నిజమని నమ్మేదా |
     వొగినడియాసలు వొద్దనవే ||
చ|| తొల్లిటి కర్మము దొంతల నుండగ |
      చెల్లబోయిక జేసేదా |
      యెల్ల లోకములు యేలేటి దేవుడ |
      వొల్ల నొల్లనిక నొద్దనవే ||
చ|| పోయిన జన్మము పొరుగులనుండగ |
      చీయనక యిందు జెలగేదా |
      వేయినామముల వెన్నుడమాయలు |
      ఓ యయ్య యింక నొద్దనవే ||
చ|| నలి నీనామము నాలికనుండగ |
      తలకొని యితరము దడవేదా |
     బలు శ్రీ వేంకటపతి నిన్నుగొలిచి | 
     వొలుకు చంచలము లొద్దనవే ||  

     అన్న మా  చార్య కీర్తన

అబ్బురంపు శిశువు ఆకుమీది శిశువు

దొబ్బుడు రోల శిశువు త్ప్రువ్వి త్ప్రువ్వి త్ప్రువ్వి

పుట్టు శంఖు చక్రముల( బుట్టినయా శిశువు

పుట్టక తోల్లే మారుపుట్టువైన శిశువు

వొట్టుక పాలువెన్నలు నోలలాడు శిశువు

తొట్టెలలోన శిశువు త్ప్రువ్వి త్ప్రువ్వి త్ప్రువ్వి

నిండిన బండి తన్నిన చిన్ని శిశువు

అండవారి మదమెల్ల నణచిన శిశువు

కొండలంతేశసురుల( గొట్టిన యా శిశువు

దుండగంపు శిశువు త్ప్రువ్వి త్ప్రువ్వి త్ప్రువ్వి

వే(గైన వేంకటగిరి వెలసిన శిశువు

కౌగిటి యిందిర దొలగని శిశువు

ఆగి పాలజలధిలో నందమైన పెను(బాము

తూగుమంచము శిశువు త్ప్రువ్వి త్ప్రువ్వి త్ప్రువ్వి

గ ణ ప తి నవల రచన చిలకమర్తి లక్ష్మీనరసింహం

(1) ఆహాహా మన దేశమునందు జీవ చరిత్రములు లేని లోపమిప్పుడు కనబడుచున్నది.చరిత్ర రచనమునందు మన పూర్వికులకు శ్రద్ధయెంతమాత్రమూ లేకపోవుటచే నొక్క మహా పురుషుని చరిత్రమైన జదివెడు భాగ్యము మనకబ్బినది కాదు. రాజరాజనరేంద్ర ప్రముఖులగు

మహారాజుల యొక్కయూ,నన్నయ భట్టారక తిక్కన్న సోమయాజి ప్రముఖ మహాకవులయొక్క చరిత్రములు చేకూరనందున మనమంత విచారించవలసిన పని లేదు. కానీ గణపతియొక్క చరిత్రను సంపూర్ణముగ లభింపనందుకు మనము కడుంగడు విచారింపవలయును. ఆ విచారములోనే గుడ్డిలో మెల్ల యన్నట్ట్లు కొంత చరిత్రము మనకసంపూర్థిగానైన లభించినందుకు సంతోషించవలయును. సంగ్రహముగ నైన నీ చరిత్రము నా కెట్లు లభించినదో చెప్పెద వినుండు

ఒక నాడు నేనొక మిత్రునింటికి విందారగింప బోతిని. ఆ మిత్రుని ఇంట వివాహము జరుగుచుండెను. ఆ విందు నిమిత్తము మిత్రులు అనేకులు వచ్చియుండిరి.

ఇప్పటివలెచీట్లుపంపిభోజనమునకుపిలిచెడుఆచారమప్పుడులేదు. పెందలకడనేభోజనముబెట్టునాచార మంతకంటే లేదు. విస్తళ్ళు వేయునప్పడికి రెండు ఝాముల రాత్రయ్యెను. వడ్డించునప్పటికి మరి రెండు ఝాముల రాత్రయ్యెను. వడ్డించునప్పటికి మరి నాలుగు గడియలు పొద్దు పోయెను. .భొజనము చేసి లేచునప్పటికి కొక్కొరోకో యని కోడి కూసెను.

(2)విస్తళ్ళు వేయక మునుపు ,విస్తళ్ళముందు గూర్చుండిన తరువాతను భోజనము చేయుచు వంటకము లెడనెడ వచ్చులోపలనూ నేను నాలుగు కునుకులు కునికితిని. ఆ నిద్రలో నాకొక స్వప్నము వచ్చెను. ఆ స్వప్నములో విలక్షణమైన ఒక విగ్రహము కనపడెను. కర్కోటకుడు

కఱచిన తర్వాత మారురూపము దాల్చిన నలుడా యితండని యా విగ్రహము చూచి నేను వితర్కించుకొంటిని .వామన రూపుడా యని మఱికొంత సేపనుకొంటిని.అప్పటికి నాకుదోచిన కొన్ని కారణములచేత నేననుకొన్న రెండు రూపములూ కావని నిశ్చయించుకుని యది పిశాచమై యుండవచ్చునని

 భావించి భయపడితిని. ఆ పురుషుడు నా భయముజూచి నవ్వి "భయపడకు భయపడకు నేను నీకు హాని చేయదలచి రాలేదని మీద చేయి వైచి తట్టి వెండియు నిట్లనియె

అయ్యా నేను గణపతిని. కానీ పార్వతీ పరమేశ్వరుల కుమారుడనైన వినాయకుడను కాను.

నా చరిత్ర మిక్కిలి రమణీయమైనది. ఇది మీరాంధ్ర భాషలో రచియింపవలయునని నా కోరిక

నా చరిత్రము మిక్కిలి లోకోపకారము.

ఇది మీరు తప్ప యెవ్వరు రాయజాలరు. సాహిత్య విద్యా చతుర్ముఖులైన విద్వాంసులు లోకమున పెక్కండ్రు కలరు. తర్క వ్యాకరణ శాస్త్ర పండితులగు పండితులు పెక్కండ్రు కలరు. కానీ వారిచేత నా చరిత్రము వ్రాయించుకొనవలెనని నాకు ఇష్టములేదు. వారు నా చరిత్ర వ్రాయందగరు. వారెనంత సేపూ భావాతీతములైన యుత్ప్రేక్షలతో నతిశయోక్తులతో కాలక్షేపము సేయుదురు. వారి ద్రుష్టికి వెన్నెలలు,చందమామలు ,తామరపువ్వులు,కలువపువ్వులు హంసలు చిలుకలు తోటలు కోటలు మేడలు, మిద్దెలు మలయమారుతములు, విరహతాపములు మకరం ప్రవాహము మొదలైనవే వచ్చును.

(3)కానీ నిగర్వమైన నా చరిత్ర వారికి నచ్చదు . అందు చేత గీర్వాణ విద్వాంసులు గీర్వాణము జూచిన నాకు తలపోటు.ఇప్పుడు నా చరిత్రము మీకు జెప్పెదను. విని వ్రాయకపోయిన పక్షమున మీరు కాసీలో గోహత్య జేసినట్ట్లే ప్రయాగ లో బ్రహ్మహత్య సల్పినట్లే. కురుక్షేత్రములో కుక్కను తిన్నట్లే ఇంకనూ మీరు వ్రాయని పక్షమున నేను దయ్యమునై .మిమ్మునూ మీ వంశము వారిని పదునాలుగు తరములవఱకు పట్టుకొని పీకికొని తినియెదను జాగ్రత్త. మీరు వ్రాసిన తరువాత నా చరిత్రము పఠియించిన వారికి పంచమహాపాతకములడంగును. పఠియింపనివారు చెద పురుగులైపిట్టి మఱియొక జన్మమున పుస్తకము తినివేయుదురు అని చెప్పి తన వ్రుత్తాంతము సంగ్రహముగ నాకెరింగించెను

.నాలుగు  కునింకిపాటులతో నాలుగు పావులు చెప్పి సంగ్రహమైన యీ కధ ముగించి నీకేమైన సందేహములున్న నన్నడుగుమని మరిమరి యడిగెను.అడుగుటకు నేను ప్రయత్నముజేసి నోరుతెరువబోవుచుండ వడ్డన బ్రాహ్మణుడు నా చేయిమీద వేడి చారు పోసెను. నేను విస్తరిముందు గూర్చుండి చారెంతసేపటికీ  రాకపోవుటచే గోడకు చేరగిలబడి దొన్నెలో చేయిబెట్టుకొని స్వప్నసుఖములనుభవించుచుండగా మోత బ్రహ్మణుడు నా చేయి గాల్చెను. అందుచేత నాకు మెలకువ వచ్చెను. 

  మరల మజ్జిగ వచ్చునప్పటికి గొంత యాలస్స్యమైనది. కానీ చేతి మంటచే  నిద్ర పట్టినదిగాదు. మరల నిద్రపట్టిన పక్షమున గణపతి నా కలలో మరల గనంబడి నా సందియములన్ తొలగించియుండును.మరియొకసారి అదుగుదమని తలచితినితలంచితిని  గాన నాటికీనేటికీ  మరల అతండు స్వప్నమున గనంబడలేదు.  

భోజనానంతరము నేను  నా గృహంబునకరిగి మంచముపై బండుకొంటిని. కానీ నిద్ర పట్టినదికాదు.భుజించిన వంటకములు త్రేన్పురాదొడంగెనుగణపతి చరిత్రము స్మ్రుతి పధమున

నిలువ జొచ్చెను. అతని మూర్తి నా కన్నుల ఎదుట నిలిచినటులే యుండెను. ఇది నిజముగా స్వప్నమై యుండునా ! నా మనోభ్రమయా అని నేఅను కొంతసేఅపు వితర్కి0చితిని. నిశ్చయముగా స్వప్నమేయని సిద్ధాంతము చేసితిని.కలలోని వృత్తాంతమును నమ్మి గణపతి చరిత్రమును నేను వ్రాయవలసి యుండునా అని నాలో నేనాలోచి౦చుకొ౦టిని వ్రాయుటయేసర్వోత్తమమని నిశ్చయించితిని వ్రాయకపోయిన నాతడు పిశాచమై పీడిన్చునను భయము చే నేనిది రచియించ సమకట్టలేదుసుమీ !ఎందుచేతనన నేను దయ్యములు లేవని వాదించు వారలలో నొకండను.

  అట్లయిన నేల  వ్రాసితిరందురేమో ?స్వప్నమునందొక పురుషుడు కనబడుటయు ,దన చరిత్ర సంక్షేపముగా జెప్పుట యు  నది వ్రాయుమని కోరుటయు ,నది ఎంతో  విచిత్రముగా నుండుటయు మొదటి కారణము .ఆంధ్ర భాషాభిమానము  రెండవ కారణము .భారత,భాగవత,రామాయణాది పురాణములు విని చెవులు తడకలు కట్టిన వారికి వినోదమేదైనను కల్పింపవలయుననునది  మూడవ కారణము . ఆంగ్లేయ భాషాభి వృద్ధి యగుతున్న ఈ దినములలో స్వప్నములలో మనుషులు కనపడుట ,గ్రంధములు వ్రాయమనుట చదువరులనేకులు నమ్మకపోవచ్చు. నమ్మకపోయినా నాకేమి భయము? ఇది యబద్దము  కాదుకదా. మహాకవియగు తిక్కన సోమయాజికి  అతని జనకుండగు కొమ్మన  దండనాధుండును హరిహరనాధుండును స్వప్నమునసాక్షాత్కరించిమహాభారతరచనకుబురికొల్పలేదా ,శ్రీకృష్ణదేవరాయలవారికిశ్రీకాకుళమున ఆంధ్రనాయకస్వామి కలలో  సాక్షాత్కరించి విష్ణుచిత్తియముఅను  నామాంతరం గల యాముక్తమాల్యదను రచియించి తన కంకితమిమ్మని కోరలేదా ? తెలుగు కవులు కావ్య రచనకు ముందు కలలుగనుట సాంప్రదాయసిద్ధము. కాబట్టి మా కలలో నంత వైపరీత్యము ఏమియును లేదు. కల మాట గట్టిపెట్టి కథాకథనం లోనికి దిగియెద